UZUN SÜRELİ SEYEHATLARIN KABUSU/TOPLARDAMAR TIKANIKLIĞI

Bacakta yer alan toplardamarlarımızda pıhtı oluşumunda en önemli faktörlerin başında uzun süreli hareketsizlikler, travma ve çok çeşitli pıhtılaşmaya eğilimi artıran faktörler gelmektedir.

Bunlar sıklıkla, önemli ameliyatlardan sonra, travmaya bağlı kırıklardan sonra, doğum sonrası lokusalık dönemi gibi yaklaşık olarak 8-10 saat gibi uzun süreli otobüs, uçak ve tren yolculuklarını takiben bacak toplardamarlarında pıhtı gelişebilmektedir. Toplardamarlarımızda pıhtı oluşumunda en önemli faktörlerin başında uzun süreli hareketsizlikler gelmektedir. Bunlar sıklıkla, önemli ameliyatlardan sonra, travmaya bağlı kırıklardan sonra, doğum sonrası lokusalık dönemi gibi Yaklaşık olarak 8-10 saat gibi uzun süreli otobüs, uçak ve tren yolculuklarını takiben bacak toplardamarlarında pıhtı gelişebilmektedir. Bu durum sıklıkla; hareketsizliğe, yetersiz sıvı alımına ve genetik yatkınlığa bağlı olarak gelişebilmektedir. Bu tablo ayrıca toplardamar kaçağı ve varisleri bulunan hastalarda daha fazla görülebilmektedir. Bu hastalarda seyahatin sonlarında veya ertesi gün bacak toplardamarın tıkanmasını takiben bacak aniden şişer, kızarır ve çok şiddetli ağrı gelişir.

Bu tablo sıklıkla fark edilmez veya fark edilen hastalar doğru tedavi edilmezse ölümcül komplikasyonlar gelişebilmektedir. En önemli ve en korkulan komplikasyonu ise hastaların %30’unda bacakta oluşan pıhtının hareket ederek akciğerlere atılmasıdır.

Bundan dolayı derin toplardamar tıkanıklığı gelişen kimsenin acil olarak tedavi edilmesi gerekmektedir. Tedavide, pıhtı eritici ve kan sulandırıcı ilaçlar uygulanmaktadır. Ayrıca toplardamardaki pıhtının hareket etmesine mani olmak için ilk hafta mümkün olduğunca istirahat edilmesi sağlanmalıdır. Bu hastalar takip eden günler ve aylarda ayakta bulundukları zanlarda varis çorabı giymeli, yatarken çıkarmalıdırlar.

Derin ven trombozonda en önemli yaklaşım, hastalık gelişmeden önlemini almaktır. Bunun için, uzun seyahate çıkacak hastada;

1. Varisleri varsa, varis çorabı giymesi uygun olacaktır. Hatta çok riskli kimselerde kan sulandırıcı iğneler yapılmalıdır.
2. Seyahat esnasında oturduğu yerde bacak ve bilek hareketleri yapması gerekmektedir. Ayrıca uzun yolculuk boyunca sıklıkla ayağa kalkıp bir miktar yürümelidir.
3. Seyahat boyunca bol miktarda sıvı tüketilmelidir.
4. Seyahat esnasında beli çok sıkmayan rahat kıyafetler etrcih edilmelidir.
5. Mola imkanı varsa bu esnada mutlaka yürüyüşler yapmalıdır.
6. Daha önceden damar tıkanıklığı gelişen ve tedavisi tamamlanan hastalar kan sulandırıcı ilaç kullanmıyorlar ise bu kişilerin seyehat öncesinde kan sulandırıcı iğne yaptırmaları faydalı olacaktır.