TOPLARDAMAR HASTALIKLARINDA CİLT DEĞİŞİKLİKLERİ
Bazı hastalarda ayak bileği bölgesinde deride kırmızı veya kahverengi renk değişikliği gelişmektedir. Bunlar, bacakta yüksek basıncın etkisine bağlı başlangıçta hafif olurken, ilerleyen yıllar içerisinde daha belirgin bir hal almaktadır.
Bu deri değişiklikleri bacakta kan göllenmesine bağlı cilt inflamasyonu veya egzeması olarak kabul edilmektedir (venöz staz dermatitis). Bu değişikliklerin geliştiği hastalarda kronik toplardamar hipertansiyonu olduğu kabul edilir. Bacak toplardamarlarında yüksek basıncın etkisine bağlı olarak ciltte ve cilt altındaki yumuşak dokuda değişikler gelişir. Toplardamarlardaki yüksek basıncın etkisine bağlı mikroskopik düzeydeki toplardamar duvarından yumuşak doku içerisine serum, kan hücreleri ve protein sızar. Derideki bu değişikliklere bağlı infeksiyon, kan göllenmesi ve toplardamarlarda pıhtı oluşumu ayak bileği bölgesinde ülser gelişimi ile sonuçlanır.
Ayak bileği bölgesindeki egzema veya ülser’in iyileşmesi özel bakımla uzun sürede gerçekleşmektedir. Hastalarda erken dönemde çok fazla şikayet olmazken ilerleyen evrelerde sürekli ağrı ve yanma gelişmektedir.
Egzema veya ülsere neden olan venöz basınç yükselmesi toplardamarlar içerisindeki kapakların kanı geri kaçırmasına veya daha yukarı seviyelerden toplardamar tıkanmalarına veya her iki problemin birlikte olduğu durumlara bağlı gelişmektedir.
Bu hastaların değerlendirmesinde en etkili yöntem renkli Doppler ultrason kullanılarak toplardamar kaçağı ve tıkanıklığı değerlendirilir.
Ayak bileğindeki egzema veya ülserlerin tedavisinde temel prensip bu bölgedeki basıncın düşürülmesidir. Buna yönelik olarak olmazsa olmaz olan varies çorabı veya elastik bandaj kullanımıdır. Lezyonlar tıkanıklığa bağlı gelişmişse sürekli varies çorabı kullanımı gerekmektedir. Ayrıca uzun sure ayakta sabit durlmamamsı veya hareketsiz oturmaması gerekmektedir. Eğer lezyonlar toplardamar kaçaklarından kaynaklanıyorsa bu kaçaklara yönelik lazer veya cerrahi tedavi uygulanarak kaçağın ortadan kaldırılması gerekmektedir.
Bu hastalarda hastalığın erken verelerinde müdehale etmek tedavide başarı şansını artıracaktır.
Prof.Dr.ilhan Gölbaşı
